ریاضیدانشعراقرن سیزده هجری - 1164 الی 1261 شمسیمعاصرمنجم
زندگی نامه امیری فرهانی

محمد صادق ملقب به ادیب الممالک پسر حاج میرزا حسین فراهانی یکی از بهترین شاعران و بزرگترین قصیده سرایان اواخر سده سیزدهم و اوائل سده چهاردهم هجریست.
وی به سال ۱۲۳۹ – ۱۲۷۷ هجری – در قریه کازران فراهان در خانواده ایی که همه اهل فضل و کمال بودند دیه به جهان گشود. از ابتدای جوانی به سرودن شعر آغاز کرد و در اندک زمان آوازه شهرتش در تهران و شهرهای دیگر پیچید و نامش زبانزد خاص و عام گردید
در سرودن انواع و اقسام شعر به ویژه قصیده و قطعه استاد مسلم بود و پیوسته از سبک خراسانی پیروی میکرد ادیب الممالک قطعا در شعر و شاعری به همه معاصران خود برتری داشته و شعر هیچ کس را نمیتوان با شعر وی مقایسه کرد
او علاوه بر هنر شعر در فنون مختلفه ادب و لغت فارسی و تازی بینظیر بود و از علوم حکمت و ریاضی و نجوم نیز بهره داشت .به زبان روسی ، ترکی ، فرانسه و انگلیسی آشنا بود
امیری نخست پروانه تخلص میکرد ولی چون لقب امیر الشعرائی یافت امری تخلص نمود . دیوانی دارد شامل بیست و دوهزار بیت که اکثر اشعار آن سیاسی و اجتماعی و مربوط به اوضاع و احوال زمان خود شاعر است
ادیب الممالک در سال ۱۲۷۷ – ۱۳۱۶ هجری – روزنامه ادب را در تبریز منتشر ساخت ولی به علت شکستن دستش یک سال روزنامه تعطیل و از سال ۱۲۷۹ تا ۱۲۸۱ – ۱۳۱۸ الی ۱۳۲۰ هجری – در مشهد دائر و منتشر کرد . مدتی نیز سردبیری روزنامه مجلس را به عهده داشت
وی به سال ۱۳۹۶ – ۱۳۳۵ هجری – در یزد دچار سکته قلبی شد و به تهران آمد و یک سال بعد در تهارن در گذشت و در امامزاده عبدالعظیم به خاک سپرده شد
به حوالی دو چشمت حشم بلا نشسته چو قبیله گرد لیلی همه جا به جا نشسته
به عبث پی نصیحت برم ن نشسته ناصح که ز بی خودی ندانم ننشسته یا نشسته
چه مروت است ما را از جنون کناره کردن که به هر کنار طفلی به امید ما نشسته
.