زندگی نامه مکتبی شیرازی

مکتبی از شیرین سخنان شیراز است که در سرودن انواع شعر طبع آزمائی کرده و به پیروی از خمسه نظامی گنجوی خمسه ای پرداخته که لیلی و مجنون آن موجود بسیار معروف است

لیلی و مجنون مکتبی پس از لیلی و مجنون نظامی بهترین و لطیف ترین مثنویهائی است که در این داستان گفته ناد . ترکیبات و تعبیراتی که در این مثنوی هست در لیلی و مجنون امیر خسرو دهلوی و استاد جامی کمتر دیده می شود .لیلی و مجنون مکتبی ۲۱۶۰ بیت و در اواخر عمر شاعر سروده شده است . چنانکه در پایان داستان گوید :

چون مکتبی این کتاب بگشود تاریخ کتاب مکتبی بود

ابیات که در حساب پیوست آمد دو هزار و یکصد و شصت

آن شاعر توانا غیر از این دیوانی نیز داشته که اکنون در دست نیست اما از اشعار پرا کنده او که در تذکره ها آمده معلوم می شود که در سرودن اقسام شعر قدرتی شگرف داشته است

وی علاوه بر ذوق شعر در هنر موسیقی نیز چیره دست بود و به نوشته امیر علیشیر نوائی ، ساز تازه ای هم اختراع کرده است . شغل وی مکتب داری و آموزگاری اصفال بوده و تخلص مکتبی را هم از آن گرفته است . وفا او را به سال ۸۷۳ – ۹۰۰ هجری – نوشته اند

چون قصه عشق آندو غم خوار افتاد ز خانه ها به بازار

هر صوت و غزل که در جهان بود مجنونی و لیلی در آن بود

روزی بر داوری ملک وار می شد پدرش میان بازار

ناگاه شنید کز سرائی با ناله نی غزل سرائی

میخواند ترانه های موزون از لیلی و دردمند مجنون

گفت این غزل از کجا شنفتی این شعر ز گفته که گفتی

گفت این غزلست شعر مجنون آن آبله جان آتشین خون

دیوانه دختری جمیله است وان دختر شاه این قبیله است

ترسید که فاش گردد این راز آماج ترانه گردد این ساز

.