بررسی روایت هرودتوس

در روایت هرودتوس کورش سرداری آزمند و خونخوار نشان داده شده است و پیروزی نخستین وی نتیجه زرنگی و تیز هوشی کرزوس دانسته شده و از اینجا بر میاید که سرچشمه نوشته هرودتوس از تبلیغات کاهنان بتخانه دلفی مایه گرفته است

با این همه باید پذیرفت که نوشته هرودتوس مایه ای از درستی داشته است . گذشتن از سیر دریا و رفتن به سوی دشت خاوری دریای خزر بدان معنی است که وی نخست رو به سوی شمال رفته و از آن رود گذر کرده است و سپس رو به سوی باختر تاخته است و در آغاز دشمن را شکست داده لیکن در قلب سرزمین هماوردان دچار کوهستانهای دشوار و بیراهه و دشمنان بی باک و جنگاور از جان گذشته گردیده است .

و پس از نبردهای پهلوانانه بی مانند با گروه زیادی ار پارسیان کشته شده است اما افتادن سر او به دست تومیریس بی گمان افسانه است زیرا چنانکه خواهیم گفت پارسیان پیکر شاهنشاه خود را از دشت نبرد برداشته و به پاسارگاد بردند و در آرامگاه او جای دادند

.