دسته: زندگینامه بزرگان ایران زمین

حسین معروف به ادیب السلطنه سمیعی ، فرزند میرزا حسن خان از سخنوران قوی دست و استادان مسلم عصر حاظر بود . نیاکانش اهل تبریز بودند ولی او به سال ۱۲۵۲ شمسی در رشت دیده به جهان گشود . سمیعی بر ادبیات فارسی و عرب احاطه کامل داشت و در سرودن انواع شعر توانا بود

با اینکه در سرودن شعر پیرو سبک متقدمین است اما در اشعار وی مضامین دکر و اندیشه های نو و معانی بدیع فراوان دیده میشود

آثار:

1. آرزوی بشر
2. جامعه الحیوانات
3. نخبه سمیعی

سمیعی پس از پایان دوره تحصیل وارد خدمت دولت گردید و مراحل خدمات دولتی را به شغلهای مهم از قبیل : معاونت وزارت خارجه ، استانداری آذربایجان ، نمایندگی مجلس شورا و سنا طی کرد و زمانی نیز وزیر دربار رضا شاه بود

در زمان استانداری آذربایجان در تبریز انجمن ادبی ترتیب داد و ریاست آن را شخصا بر عهده گرفت و سالها نیز ریاست انجمن ادبی فرهنگستان ایران را در تهران بر عهده داشت

سمیعی هشتاد و دوسال زندگی کرد ودر ۱۳۳۲ در تهران به عالم باقی شتافت

ای کز پی طول عمر هر سوی مرغ هوس و هوا پراندی

بس نخل امید و آرزو را در باغ خیال پروراندی

هر آدم سالخورده دیدی او را پی مشورت نشاندی

در مزرع خشک عمر موهوم تخم تر و تازه بر فشاندی

گیرم که در شدی به عشرت هر گونه بساط گستراندی

هر عیش که خواستی بکردی هر کام که داشتس براندی

اما بنگر که با چنین عمر از خود چه اثر بجای ماندی

یک دل به نوازشی ربودی یک تن ز بلیتی رهاندی

دستی ز افتاده ای گرفتی خیری به رسیده ای رساندی

بر برهنه پوششی فکندی بر گرسنه لقمه ای خوراتدی

 

.

مراد قائدی شرفویی در ۳ فروردین ماه ۱۲۹۰ – ۱۰ ربع الثانی ۱۳۲۹ – دیده به جهان گشود . وی شاعری مداح اهل بیت بود و چو معلم قرآن نیز بود اشعارش بیشتر الهام گرفته از آیات قرآن میباشد  شعر زیر با الهام از آیه شریفه « ان اکرمکم عند الله اتیکم » سروده شده است

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ای خوشا حال مرد با تقوی            که ز مخلوق افضل است آنجا

هر که عقبی نظر گرفت اینجا         نیست خوفش ز واهمه فردا

روز فردا نخواست ز کس             زهد و تقوی بکار آید و بس

هر کسی از پیش کند همت           عوضش خدا دهد جنت

آیه آمد بهر پیغمبر                     متقی هست نزد ما بهتر

بررسی اشعار او نشان دهنده شور شاعری او ست که الهام از قرآن دارد وی در ۲۴ آبان ماه ۱۳۶۲ – ۱۰ صفر ۱۴۰۴ – دیده از جهان فرو بست

 

.

محمد زهری در سال ۱۳۰۵ در روستای عباس آباد نزدیک شهسوار به دنیا آمد. او چهار ساله بود که از زادگاه خویش به تهران و سپس به ملایر و شیراز رفت و از سال ۱۳۲۱ در تهران اقامت گزید در سال ۱۳۳۲ در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات تهران لیسانسه شد بعدا دوره دکترای ادبیات فارسی را نیز گذراند چند سال دبیر ادبیات بود سپس به سازمان برنامه منتقل شد و در سال ۱۳۴۱ به کتابخانه ملی رفت و در آنجا مشغول شد. او در دهه چهل خورشیدی در تالیف ۹ مجلد از «کتابشناسی ملی ایران» در دو مرحله مشارکت داشته است

 

سبک

زهری به سبب مطالعاتی که در دستور زبان فارسی و تاریخ ادبیات واضعار پیشینیان دارد ار تاثیر سخن شاعران کهن تهی نمانده است ولی با وجود این زهی شاعری نو پرداز است احساس و بیان وی تازه است مردم شهر و دیار خود را خوب میشناسد و با درد و رنج آنها آشناست .

تغزل از جنبه های قوی و مسلط شعر اوست . غربتی عمیق و درد آلود در اشعارش پنهان است . در تکاپوی یافتن امید در دل نومیدی ، و رسیدن به بهشت گمشده است

در گلایه چهار پاره را رها میکند و به سراغ شعر نیمایی میرود ولی با همان حدیث رنج و اندوه تنهایی . در مجموعه شب نامه به نوعی ذهن کاوی و مضمون یابی شاعرانه روی میاورد و این مضمون ها را که بیشتر اجتماعی هستند به صورت قطعه های کوتاه ارائه می دهد

به گلگشت جوانان

یاد ما را زنده دارید ، ای رفیقان

که ما در ظلمت شب

زیر بال وحشی خفاش خون آشام

نشاندیم این نگین صبح روشن را

به روی پایه انگشتر فردا

و خون ما

به سرخی گل لاله

به گرمی لب تبدار عاشق

به پاکی تن بیرنگ ژاله

ریخت بر دیوار هر کوچه

و رنگی زد به خاک شسته هر کوه

و نقشی شد به فرش سنگی میدان هر شهری

و این است ان پرند نرم شنگفی

که می بافید

و این است آن گل آتش فروز شمعدانی

که در با بزرگ شهر می خندد

زهری در روز شنبه ۱۵ اسفند ۱۳۷۳ در بیمارستان آسیا در تهران بر اثر سکته قلبی درگذشت.

مجموعه اشعار

جزیره (۱۳۳۴)

گلایه (۱۳۴۵)

شبنامه (۱۳۴۷)

… و تتمه (۱۳۴۸)

برگزیده اشعار (۱۳۴۸)

مشت در جیب (۱۳۵۳)

پیر ما گفت (۱۳۵۶)

.

امیر هوشنگ ابتهاج  معروف به «ه.الف سایه» در ۶ اسفند ۱۳۰۶ در رشت متولد شد . پدرش آقاخان ابتهاج از مردان سرشناس رشت و مدتی رئیس بیمارستان پورسینای این شهر بود.

ابتهاج سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران، پس از کناره گیری داوود پیرنیا و پایه‌گذار برنامه موسیقایی گلچین هفته بود. تعدادی از غزل‌های او توسط خوانندگان ترانه اجرا شده‌است.

ابتهاج در جوانی دلباخته دختری ارمنی به نام گالیا شد که در رشت ساکن بود و این عشق دوران جوانی دست مایه اشعار عاشقانه‌ای شد که در آن ایام سرود. بعدها که ایران غرق خونریزی و جنگ و بحران شد، شعری با اشاره به همان روابط عاشقانه‌اش با گالیا سرود.

وی  در آغاز، همچون شهریار، چندی کوشید تا به راه نیما برود؛ اما، نگرش مدرن و اجتماعی شعر نیما، به ویژه پس از سرایش ققنوس، با طبع او که اساسا شاعری غزلسرا بود؛ همخوانی نداشت. پس راه خود را که همان سرودن غزل بود؛ دنبال کرد.

سایه در سال ۱۳۲۵ مجموعهٔ «نخستین نغمه‌ها» را، که شامل اشعاری به شیوهٔ کهن است، منتشر کرد. در این دوره هنوز با نیما یوشیج آشنا نشده بود.

«سراب» نخستین مجموعهٔ او به اسلوب جدید است، اما قالب همان چهارپاره‌است با مضمونی از نوع تغزل و بیان احساسات و عواطف فردی؛ عواطفی واقعی و طبیعی.

مجموعهٔ «سیاه مشق»، با آنکه پس از «سراب» منتشر شد، شعرهای سالهای ۲۵ تا ۲۹ شاعر را دربرمی‌گیرد. در این مجموعه، سایه تعدادی از غزل‌های خود را چاپ کرد و توانایی خویش را در سرودن غزل نشان داد و شهریار پیش گفتاری در مورد غزل دربار ان مینویسد

سایه در مجموعه‌های بعدی، اشعار عاشقانه را رها کرد و با مردم همگام شد. مجموعهٔ «شبگیر» پاسخ‌گوی این اندیشهٔ تازهٔ اوست که در این رابطه اشعار اجتماعی با ارزشی پدید می‌آورد.. مجموعه شبگیر و زمین نشان میدهد

 مجموعهٔ «چند برگ از یلدا» راه روشن و تازه‌ای در شعر معاصر گشود.

نمونه‎ای از اشعار او:

آن که مست آمد و دستی به دل ما زد و رفت           در این خانه ندانم به چه سودا زد و رفت

خواست تنهایی ما را به رخ ما بکشد                   تنه‌ای بر در این خانهٔ تنها زد و رفت

مجوعه‌های شعری

این مجموعه‌ها بر این پایه‌اند:

نخستین نغمه‌ها، ۱۳۲۵

سراب، ۱۳۳۰

سیاه مشق، فروردین ۱۳۳۲

شبگیر، مرداد ۱۳۳۲

زمین، دی ۱۳۳۴

چند برگ از یلدا، آبان ۱۳۴۴

یادنامه، مهر ۱۳۴۸ (ترجمه شعر تومانیان شاعر ارمنی، با همکاری نادرپور، گالوست خاننس و روبن)

تا صبح شب یلدا، مهر ۱۳۶۰

یادگار خون سرو، بهمن ۱۳۶۰

حافظ به سعی سایه (دیوان حافظ با تصحیح ابتهاج)

تاسیان مهر ۱۳۸۵ (اشعار ابتهاج در قالب نو)

ویژگی اشعار

غلامحسین یوسفی دربارهٔ شعر سایه می‌گوید: «در غزل فارسی معاصر، شعرهای سایه (هوشنگ ابتهاج) در شمار آثار خوب و خواندنی است. مضامین گیرا و دلکش، تشبیهات و استعارات و صور خیال بدیع، زبان روان و موزون و خوش‌ترکیب و هماهنگ با غزل، از ویژگیهای شعر اوست و نیز رنگ اجتماعی ظریف آن یادآور شیوهٔ دلپذیر حافظ است.از جمله غزلهای برجستهٔ اوست: دوزخ روح، شبیخون، خونبها، گریهٔ لیلی، چشمی کنار پنجرهٔ انتظار و نقش دیگر.»

اشعار نو او نیز دارای درون‌مایه‌ای تازه و ابتکاری است؛ و چون فصاحت زبان و قوت بیان سایه با این درون‌مایهٔ ابتکاری همگام شده، نتیجهٔ مطلوبی به بار آورده‌است.

در شعر پس از نیما در حوزهٔ غزل تقسیماتی را با توجه به شاعرانی که در آن زمان حضور داشته‌اند انجام داده‌اند که در این بین نام‌هایی چون هوشنگ ابتهاج، منوچهر نیستانی، حسن منزوی، محمدعلی بهمنی و سیمین بهبهانی به چشم می‌خورد.

.