پایان کار کمبوجیه و آغاز کار کورش – از زبان استاد شاپور شهبازی

درباره فرجام کمبوجیه چیزی نمیدانیم . هرودتوس که بهترین سرچشمه های کهن درباره زندگی کورش است درباره پدرش سخنی نمیگوید

کتزیاس – که به دروغ پدر کورش را آترداتس – آذرداد – نامی خوانده – گوید که وی در جنگ با پادشاه ماد کشته شد

گزفن بر آن است که پدر کورش کمبوجیه پادشاه پارس تا دیری زنده بود و فرزند را در کارها یاری و همراهی می کرد و در پیری در گذشت

چون هیچگونه سرچشمه دیگری در دست نیست ناروا نمی باشد اگر گمان کنیم که کمبوجیه چون کورش را بَرنَده فر  شاهنشاهی و برازنده فرمانروائی یافت خود در پیری از پادشاهی کنار گرفت و تاج و تختش را به پسر والاگوهرش سپرد

چشم پوشی از حق پادشاهی در برابر جوانی نامجوی و فرهمندی که برازنده تاج و تخت می نماید از ویژگی های پادشاهان خردمند ایران است و اردشیر دوم  تاج و تختش را به داریوش که پسر مهترش بود سپرد – هر چند که این پسر بر پدر بشورید و کشته شد – ، اردشیر پاپکان شاهنشاه بزرگ ساسانی نیز تاج و تخت خود را به شاپور شیر دل و پیروزمند واگذاشت

از آنچه گذشت میتوان نتیجه گرفت که در ۵۵۹ کمبوجیه هخامنشی جای خود را به کو.رش داده ، یعنی یا بمرده و کورش جای پدر را گرفته و یا از کار پادشاهی کناره گرفت و نگین فرمانفذمائی را به کورش بخشید

.