سید علی ملقب به معین الدین معروف به قاسم انواره و شاه قاسم ، فرزند سید نصیر از شاعران و عارفان مشهور سده نهم هجری است . وی به سال ۷۳۵ – ۷۵۷ هجری – در یکی از دهات سراب از توابع تبریز به دنیا آمد و در این رباعی روستائی بودن خود را تصریح می کند :
از هر طرفی چهره گشائی که منم در هر صفتی جلوه گر آئی که منم
با این همه گه گاه غلط می افتم نادان کس و بله روستائی که منم
قاسم علوم مقدماتی را در تبریز فرا گرفت و گویا بیشتر نشو نمای او نیز در تبریز بوده است . در علوم شریعت و سلوک طریقت شاگرد و مرید شیخ صدر الدین اردبیلی بود و پس از وی به شیخ صدرالدین علی یمنی ارادت ورزید و از صحبت آن پیر روشن ضمیر بهره ها جست . قاسم با شاه نعمت الله کرمانی نیز رابطه نزدیکی داشته است . شاه قاسم مدتها در قزوین و گیلان و سمرقند به سیاحت پرداخت و چندی در هرات لنگر انداخت
در هرات سخت مورد توجه مردم قرار گرفت ولی چون نسبت به شاهرخ میرزا فرزندان او بی نشان میداد شاهرخ دستور داد تا قاسم از هرات خارج شود
قاسم به ماوراء النهر شتافت و در آنجا نیز همچنان عزت و احترام یافت
سرانجام به خراسان بازگشت و تا پایان عمر در خرجرد جام در دو فرسخی تربت جام اقامت گزیده به ارشاد مشغول گردید تا در سال ۸۱۲ – ۸۳۷ هجری – در گذشت و همانجا به خاک سپردند. در اواخر سده نهم به امر امیر علیشیر نوائی عمارت زیابی بر سر قبر وی ساختند
آثار :
- دیوان اشعار
- انیس العارفین – مثنوی
ای پرتو جمال الهی چه گویمت ای فیض فضل نا متناهی چه گویمت
خواهم ز لطف وجود تو شکری کنم ادا آنهم ز لطف تست الهی چه گویمت
گر کائنات خصم شوند از کسی چه باک ای جان و دل تو پشت و پناهی چه گویمت
وصف تو بر صحیفه دلها نوشته اند بالاتر از سفید و سیاهی چه گویمت
حیران شدست جان و دل عاشقان ترا نشناخته کسی به کماهی چه گویمت
گاهی به غمزه ای دل صد کاروان زنی گه هر شد طریقت و راهی چه گویمت
جان خواستی ز قاسم بیچاره ای صنم جانها گدای تست و تو شاهی چه گویمت
.