دسته: داستان رستم و شغاد

یکى پیر بد نامش آزاد سرو

که با احمد سهل بودى بمرو

دلى پر ز دانش سرى پر سخن

زبان پر ز گفتارهاى کهن‏

کجا نامه خسروان داشتى

تن و پیکر پهلوان داشتى‏

بسام نریمان کشیدى نژاد

بسى داشتى رزم رستم بیاد

بگویم کنون آنچ ازو یافتم

سخن را یک اندر دگر بافتم‏

اگر مانم اندر سپنجى سراى

روان و خرد باشدم رهنماى‏

سر آرم من این نامه باستان

بگیتى بمانم یکى داستان‏

بنام جهاندار محمود شاه

ابو القاسم آن فرّ دیهیم و گاه‏

چنین گوید آن پیر دانش پژوه

هنرمند و گوینده و باشکوه‏

که در پرده بد زال را برده‏یى

نوازنده رود و گوینده‏یى‏

کنیزک پسر زاد روزى یکى

که از ماه پیدا نبود اندکى‏

ببالا و دیدار سام سوار

ازو شاد شد دوده نامدار

ستاره شناسان و کنداوران

ز کشمیر و کابل گزیده سران‏

ز آتش پرست و ز یزدان پرست

برفتند با زیج رومى بدست‏

گرفتند یک سر شمار سپهر

که دارد بران کودک خرد مهر

ستاره شمر کان شگفتى بدید

همى این بدان آن بدین بنگرید

بد اختر چو از شهر کابل برفت

بدان دشت نخچیر شد شاه تفت‏

ببرد از میان لشکرى چاه کن

کجا نام بردند زان انجمن‏

سراسر همه دشت نخچیرگاه

همه چاه بد کنده در زیر راه‏

زده حربه‏ها را بن اندر زمین

همان نیز ژوپین و شمشیر کین‏

بخاشاک کرده سر چاه کور

که مردم ندیدى نه چشم ستور

چو رستم دمان سر برفتن نهاد

سوارى برافگند پویان شغاد

که آمد گو پیل تن با سپاه

بیا پیش و زان کرده زنهار خواه‏

سپهدار کابل بیامد ز شهر

زبان پر سخن دل پر از کین و زهر

چو با خستگى چشمها برگشاد

بدید آن بد اندیش روى شغاد

بدانست کان چاره و راه اوست

شغاد فریبنده بد خواه اوست‏

بدو گفت کاى مرد بدبخت و شوم

ز کار تو ویران شد آباد بوم‏

پشیمانى آید ترا زین سخن

بپیچى ازین بد نگردى کهن‏

برو با فرامرز و یکتاه باش

بجان و دل او را نکو خواه باش‏

چنین پاسخ آورد ناکس شغاد

که گردون گردان ترا داد داد

تو چندین چه نازى بخون ریختن

بایران بتاراج و آویختن‏

ز کابل نخواهى دگر بار سیم

نه شاهان شوند از تو زین پس به بیم‏

ازان نامداران سوارى بجست

گهى شد پیاده گهى بر نشست‏

چو آمد سوى زابلستان بگفت

که پیل ژیان گشت با خاک جفت‏

زواره همان و سپاهش همان

سوارى نجست از بد بدگمان‏

خروشى بر آمد ز زابلستان

ز بدخواه و ز شاه کابلستان‏

همى ریخت زال از بر یال خاک

همى کرد روى و بر خویش چاک‏

همى گفت زار اى گو پیل تن

نخواهد که پوشد تنم جز کفن‏

گو سرفراز اژدهاى دلیر

زواره که بد نامبردار شیر

شغاد آن بنفرین شوریده بخت

بکند از بن این خسروانى درخت‏

فرامرز چون سوک رستم بداشت

سپه را همه سوى هامون گذاشت‏

در خانه پیل تن باز کرد

سپه را ز گنج پدر ساز کرد

سحرگه خروش آمد از کرّ ناى

هم از کوس و رویین و هندى دراى‏

سپاهى ز زابل بکابل کشید

که خورشید گشت از جهان ناپدید

چو آگاه شد شاه کابلستان

ازان نامداران زابلستان‏

سپاه پراگنده را گرد کرد

زمین آهنین شد هوا لاژورد

پذیره فرامرز شد با سپاه

بشد روشنایى ز خورشید و ماه‏

سپه را چو روى اندر آمد بروى

جهان شد پر آواز پرخاش جوى‏

چنین گفت رودابه روزى بزال

که از داغ و سوک تهمتن بنال‏

همانا که تا هست گیتى فروز

ازین تیره‏تر کس ندیدست روز

بدو گفت زال اى زن کم خرد

غم ناچریدن بدین بگذرد

برآشفت رودابه سوگند خورد

که هرگز نیابد تنم خواب و خورد

روانم روان گو پیل تن

مگر باز بیند بران انجمن‏

ز خوردن یکى هفته تن باز داشت

که با جان رستم بدل راز داشت‏

ز ناخوردنش چشم تاریک شد

تن نازکش نیز باریک شد

ز هر سو که رفتى پرستنده چند

همى رفت با او ز بیم گزند