علل حمله کورش به شرق

در مورد اینکه چه عللی کورش را وادار به لشکرکشی به خاور ایران کرد چیزی ننوشته اند و تنها بررسی هدف های جنگی و سیاسی کورش و جانشینانش و نیز با مطالعه وضعیت جغرافیائی ان سامان است که میتوان آگاهی هائی در زمینه علل حمله به مشرق گرد آورد. چون کورش جانشین پادشاه ماد به شمار میرفت طبیعی بود که مرزهای شرقی شاهنشاهی ماد را میبایست تصرف کند و اشاره جستینوس بر این نکته دلالت دارداز سوی دیگر چنان مینماید که کورش و جانشینانش بسیار میل داشته اند که برای ایرانشهر مرزهای مساعد و طبیعی به دست اورندو به نظر میرسد که چون کورش در باختر ایران کارهای ناکرده زیادی در پیش داشته است ، میخواسته که حدود خاوری ایران را به رودهای سند و دریای آرال برساند تا هم مرز قابل دفاع و مناسبی داشته باشد و هم با گرد آوردن قبیله های ایرانی که در هرات ، رخج ، سغد و خوارزم می زیستند – پشتیبان وفادار و نیرومندی برای پارسیان و مادها فراهم کند

این نظریه را سیاست بعدی کورش و جانشینانش و رفتار بسیار دوستانه انان با قبیله های ایران خاوری تایید بلکه ثابت میکند

بزرگترین حمله کورش به مشرق همانست که شدر و یونگه مورد برسی قرار داده اند یعنی برطرف کردن تهدیدهای قبیلهه ای شرقی به ویژه سکاها.

از روی کارهای کورش در ایران خاوری میتوان نتیجه گرفت که هدف او دفاع از واحدهای پراکنده فرهنگی شمال شرقی در برابر بیابان نشینان سکائی و جلوگیری از هجوم همگروه انانبوده است

از آنجایی که قبیله های شرقی و سکاها سواره با کمان حمله میکردند یعنی همان روشی را داشتند که مادها و پارسیان به وسیله آن ایران را فتح کرده بودند ، بیم آن میرفت که ناگهان به دورن ایرانشهر سرازیر شوند ، و سازمان های فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی آن درهم بریزند، بنابراین لازم بود جلو تهدیدشان را گرفت و آنها را تا جائی که بشود از مرزها دور کرد.

این بود عواملی که کورش را به لشکر کشی به سوی خاور ایران ناچار میکرد

.