چو در کابل این داستان فاش گشت
سر مرزبان پر ز پرخاش گشت
بر آشفت و سیندخت را پیش خواند
همه خشم رودابه بر وى براند
بدو گفت کاکنون جزین راى نیست
که با شاه گیتى مرا پاى نیست
که آرمت با دخت ناپاک تن
کشم زارتان بر سر انجمن
مگر شاه ایران ازین خشم و کین
بر آساید و رام گردد زمین
بکابل که با سام یارد چخید
از ان زخم گرزش که یارد چشید
چو بشنید سیندخت بنشست پست
دل چاره جوى اندر اندیشه بست
نگه کرد افراسیاب از کران
چنین گفت با نامور مهتران
که گر تا شب این جنگ هم زین نشان
میان دلیران و گردنکشان
بماند نماند سوارى بجاى
نبایست کردن بدین رزم راى
بپرسید کالکوس جنگى کجاست
که چندین همى رزم شیران بخواست
بمستى همى گیو را خواستى
همه جنگ با رستم آراستى
همیشه از ایران بدى یاد اوى
کجا شد چنان آتش و باد اوى
پیاده بکوى آمد افراسیاب
از ایوان میان بسته و پر شتاب
سیاوش چو او را پیاده بدید
فرود آمد از اسپ و پیشش دوید
گرفتند مر یکدگر را ببر
بسى بوس دادند بر چشم و سر
ازان پس چنین گفت افراسیاب
که گردان جهان اندر آمد بخواب
ازین پس نه آشوب خیزد نه جنگ
بآبشخور آیند میش و پلنگ
بر آشفت گیتى ز تور دلیر
کنون روى گیتى شد از جنگ سیر
بر آراست گرسیوز دامساز
دلى پر ز کین و سرى پر ز راز
چو نزدیک شهر سیاوش رسید
ز لشکر زبان آورى برگزید
بدو گفت رو با سیاوش بگوى
که اى پاک زاده کى نام جوى
بجان و سر شاه توران سپاه
بفرّ و بدیهیم کاوس شاه
که از بهر من بر نخیزى ز گاه
نه پیش من آیى پذیره براه
که تو زان فزونى بفرهنگ و بخت
بفرّ و نژاد و بتاج و بتخت
که هر باد را بست باید میان
تهى کردن آن جایگاه کیان
چو خورشید رخشنده آمد پدید
زمین شد بسان گل شنبلید
بیامد کمر بسته گیو دلیر
یکى بارکش بادپایى بزیر
بگودرز گفت اى جهان پهلوان
دلیر و سرافراز و روشن روان
کمندى و اسپى مرا یار بس
نشاید کشیدن بدان مرز کس
چو مردم برم خواستار آیدم
ازان پس مگر کارزار آیدم
مرا دشت و کوهست یک چند جاى
مگر پیشم آید یکى رهنماى
به پیروز بخت جهان پهلوان
نیایم جز از شاد و روشن روان
تو مر بیژن خرد را در کنار
بپرور نگهدارش از روزگار
ندانم که دیدار باشد جزین
که داند چنین جز جهان آفرین
شنید این سخن زال بر پاى خاست
چنین گفت کاى خسرو داد و راست
ز پیر جهان دیده بشنو سخن
چو کژ آورد راى پاسخ مکن
که گفتار تلخست با راستى
ببندد بتلخى در کاستى
نشاید که آزار گیرى ز من
برین راستى پیش این انجمن
بتوران زمین زادى از مادرت
همانجا بد آرام و آبشخورت
ز یک سو نبیره رد افراسیاب
که جز جادوى را ندیدى بخواب
چو کاوس دژخیم دیگر نیا
پر از رنگ رخ دل پر از کیمیا
ز خاور ورا بود تا باختر
بزرگى و شاهى و تاج و کمر
چو لشکر بیامد ز دشت نبرد
تنان پر ز خون و سران پر ز گرد
خبر شد ز ترکان بافراسیاب
که بیدار بخت اندر آمد بخواب
همان سرخه نامور کشته شد
چنان دولت تیز برگشته شد
بریده سرش را نگونسار کرد
تنش را بخون غرقه بر دار کرد
همه شهر ایران جگر خستهاند
به کین سیاوش کمر بستهاند
نگون شد سر و تاج افراسیاب
همى کند موى و همى ریخت آب
همى گفت رادا سرا موبدا
ردا نامدارا یلا بخردا
دریغ ارغوانى رخت همچو ماه
دریغ آن کئى برز و بالاى شاه
از ان پس خروش آمد از دیدهگاه
که گرد سواران بر آمد ز راه
سه اسب و دو کشته برو بسته زار
همى بینم از دور با یک سوار
همه نامداران ایران سپاه
نهادند چشم از شگفتى براه
که تا کیست از مرز توران زمین
که یارد گذشتن برین دشت کین
هم اندر زمان بیژن آمد دمان
ببازو بزه برفگنده کمان
بر اسبان چو لهّاک و فرشید ورد
فگنده نگونسار پر خون و گرد
بر اسبى دگر بر پر از درد و غم
بآغوش ترک اندرون گستهم
چو بیژن بنزدیک خسرو رسید
سر تاج و تخت بلندش بدید
و دیگر گروى زره دیو نیو
برون رفت با پور گودرز گیو
بنیزه فراوان بر آویختند
همى زهر با خون بر آمیختند
سناندار نیزه ز چنگ سوار
فرو ریخت از هول آن کارزار
کمان بر گرفتند و تیر خدنگ
یک اندر دگر تاخته چون پلنگ
همى زنده بایست مر گیو را
کز اسب اندر آرد گوِ نیو را
چنان بسته در پیش خسرو برد
ز ترکان یکى هدیه نو برد
چو گیو اندر آمد گروى از نهیب
کمان شد ز دستش بسوى نشیب
سوى تیغ برد آن زمان دست خویش
دمان گیو نیو اندر آمد بپیش
عمودى بزد بر سر و ترگ اوى
که خون اندر آمد ز تارک بروى
بفرمود تا قارن نیک خواه
شود باز و پاسخ گزارد ز شاه
که این کار ما دیر و دشوار گشت
سخنها ز اندازه اندر گذشت
هنر یافته مرد سنگى بجنگ
نجوید گه رزم چندین درنگ
کنون تا خداوند خورشید و ماه
کرا شاد دارد بدین رزمگاه
نخواهم ز تو اسب و دینار و گنج
که بر کس نماند سراى سپنج
بزور جهان آفرین کردگار
بدیهیم کاوس پروردگار