آگاهى یافتن کى‏خسرو از آمدن افراسیاب به جنگ او

چو آگاه شد شهریار جهان

ز گفتار بیدار کار آگهان‏

ز ترکان و ز کار افراسیاب

که لشکرگه آورد زین روى آب‏

سپاهى ز جیحون بدین سو کشید

که شد ریگ و سنگ از جهان ناپدید

چو بشنید خسرو یلان را بخواند

همه گفتنى پیش ایشان براند

سپاهى ز جنگ آوران برگزید

بزرگان ایران چنانچون سزید

چشیده بسى از جهان شور و تلخ

بیارى‏ء گستهم نوذر ببلخ‏

باشکش بفرمود تا سوى زم

برد لشکر و پیل و گنج درم‏

بدان تا پس اندر نیاید سپاه

کند راى شیران ایران تباه‏

چو آگاه شد شهریار جهان

ز گفتار بیدار کار آگهان‏

ز ترکان و ز کار افراسیاب

که لشکرگه آورد زین روى آب‏

سپاهى ز جیحون بدین سو کشید

که شد ریگ و سنگ از جهان ناپدید

چو بشنید خسرو یلان را بخواند

همه گفتنى پیش ایشان براند

سپاهى ز جنگ آوران برگزید

بزرگان ایران چنانچون سزید

چشیده بسى از جهان شور و تلخ

بیارى‏ء گستهم نوذر ببلخ‏

باشکش بفرمود تا سوى زم

برد لشکر و پیل و گنج درم‏

بدان تا پس اندر نیاید سپاه

کند راى شیران ایران تباه‏

از آن پس یلان را همه برنشاند

بزد کوس رویین و لشکر براند

همى رفت با راى و هوش و درنگ

که تیزى پشیمانى آرد بجنگ‏

سپهدار چون در بیابان رسید

گرازیدن و ساز لشکر بدید

سپه را گذر سوى خوارزم بود

همه ریگ و دشت از در رزم بود

بچپ بر دهستان و بر راست آب

میان ریگ و پیش اندر افراسیاب‏

چو خورشید سر زد ز برج بره

بیاراست روى زمین یک سره‏

سپهدار ترکان سپه را بدید

بزد ناى رویین و صف برکشید

جهان شد پر آواى بوق و سپاه

همه برنهادند ز آهن کلاه‏

چو خسرو بدید آن سپاه نیا

دل پادشا شد پر از کیمیا

خود و رستم و طوس و گودرز و گیو

ز لشکر بسى نامبردار نیو

همى گشت بر گرد آن رزمگاه

بیابان نگه کرد و بى‏راه و راه‏

که لشکر فزون بود زان کو شمرد

همان ژنده پیلان و مردان گرد

بگرد سپه بر یکى کنده کرد

طلایه بهر سو پراگنده کرد

شب آمد بکنده در افگند آب

بدان سو که بد روى افراسیاب‏

دو لشکر چنین هم دو روز و دو شب

از یشان یکى را نجنبید لب‏

تو گفتى که روى زمین آهنست

ز نیزه هوا نیز در جوشنست‏

ازین روى و ز ان روى بر پشت زین

پیاده بپیش اندرون همچنین‏

تو گفتى جهان کوه آهن شدست

همان پوشش چرخ جوشن شدست‏

ستاره شمر پیش دو شهریار

پر اندیشه و زیجها بر کنار

همى باز جستند راز سپهر

بصلاب تا برکه گردد بمهر

سپهر اندر آن جنگ نظّاره بود

ستاره شمر سخت بیچاره بود